7 stycznia 2020 Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o zawodzie lekarza i lekarza-dentysty. Projekt zostanie skierowany do dalszych prac w Sejmie, a planowo wejdzie w życie w kwietniu 2020. Do głównych zmian należą: rozwiązania mające zachęcić Polaków, którzy zdobyli wykształcenie za granicą, do powrotu do kraju (ułatwienie nostryfikacji dyplomów), wprowadzenie możliwości zatrudnienia w Polsce specjalistów wyszkolonych poza granicami UE (Polaków oraz obcokrajowców) oraz ułatwienia w kształceniu podyplomowym dla lekarzy oraz lekarzy-dentystów. Skupię się na tych ostatnich i spróbuję pokrótce wyjaśnić, co zmieni się dla młodych adeptów medycyny.
LEK – Lekarski Egzamin Końcowy
Zacznijmy od zmian dotyczących Lekarskiego Egzaminu Końcowego, którego zdanie na poziomie 56% jest konieczne do uzyskania pełnego prawa wykonywania zawodu. Dotąd każdy egzamin był układany w całości od nowa. Podchodzące do niego osoby miały do dyspozycji jedynie listę wymaganych podręczników oraz wytyczne towarzystw medycznych. Teraz ma to ulec zmianie i powstanie baza pytań, z której ma „wchodzić” aż 70% na każdy egzamin. Jedynie 30% stanowić będą pytania ułożone od nowa.
Argumenty „za” i „przeciw”
Rozwiązanie zyskało sobie równie wielu zwolenników co przeciwników, którzy przerzucają się argumentami za swoimi racjami. Pierwsi uważają, że zmniejszy to pulę pytań irracjonalnie trudnych, na które mało kto umiał znaleźć odpowiedź nawet po egzaminie. Drudzy z kolei sądzą, że obniży to poziom i praktycznie każdy będzie w stanie osiągnąć 56%. O podwyższonych progach na specjalizacje nie wspominając. Cała walka o punkty miałaby się wtedy odbywać jedynie w zakresie 30% nowych pytań.
Która strona ma rację? Dowiemy się dopiero po pierwszym nowym LEK-u. Do tego czasu domysły pozostaną jedynie domysłami.
LEK już na studiach?
To jednak nie koniec zmian. Ustawa wprowadzi również możliwość przystąpienia do Egzaminu Końcowego studentowi po ukończeniu 5 lat studiów (10 semestrów), w trakcie trwania 6 roku. Dotąd było to możliwe jedynie po zakończeniu całego toku studiów, dlatego rozwiązanie może budzić wątpliwości. Czy miałaby to być jedynie forma sprawdzenia własnej wiedzy? Co jeśli taki student zda LEK przed zaliczeniem ostatnich egzaminów? Osobiście przyznam, że pomysł wydaje mi się dość dziwny, jednak podobnie jak z nową bazą pytań będziemy musieli poczekać na weryfikację.
Staż podyplomowy
Staż również czekają modyfikacje, a młodzi absolwenci będą mieli większy wpływ na jego przebieg. Poza „stażem ogólnym”, którego składowe działy mają sztywne ramy, będzie można wybrać do 3 dziedzin w ramach „stażu spersonalizowanego”. Pozwoli to na poświęcenie większej ilości czasu na interesujące danego absolwenta tematy i może w ostateczności ułatwić późniejszy wybór specjalizacji.
Nowa ustawa ma także uprościć uznawanie stażu odbytego poza granicami Polski.
Specjalizacja
Zmianie ulegną również zapisy na rezydentury. Dotąd system nie był zbyt przemyślany i umożliwiał ubieganie się tylko o jedną specjalizację, jedynie w jednym wybranym województwie. W teorii więcej nie potrzeba, w końcu nie możemy ani się rozdwoić, ani nie mamy czasu na robienie dwóch rezydentur jednocześnie. W praktyce jednak miejsc na specjalizacje jest jak na lekarstwo (dużo mniej niż absolwentów). Do tego są takie, z których na cały kraj przypada mniej niż jedno miejsce na województwo. Na niektóre specjalizacje miejsca w ogóle nie są otwierane.
Rozważmy następujący przykład: Marek przez całe studia chciał zostać endokrynologiem. Wiedząc, że co roku otwiera się na nią mało miejsc, uczył się pilnie przez cały okres studiów. Zdał wszystkie egzaminy na 5, a LEK ukończył z drugim wynikiem w kraju. Chcąc pozostać w rodzinnej Warszawie, złożył dokumenty w województwie mazowieckim, w którym otworzono tylko jedno miejsce rezydenckie. Tak się jednak złożyło, że osoba z pierwszym wynikiem w kraju również złożyła na to samo miejsce i ostatecznie to ona je dostała. Oczywiście, również sobie na to w pełni zapracowała, jednak system nie pozwalał już Markowi na zmianę województwa. Nawet jeśli w Małopolsce czy Wielkopolsce dokumenty na endokrynologię złożyły osoby z gorszymi wynikami, to one otrzymywały miejsca. Rozpatrywany przez nas Marek był w tej sytuacji zmuszony do oczekiwania przez pół roku na kolejne rozdanie rezydentur.
Praca niewolnicza
Takie historie sprawiały, że wielu świeżo upieczonych lekarzy decydowało się na „wolontariat”, byle tylko dostać się na wymarzoną specjalizację. Użyłem cudzysłowu, ponieważ – nie oszukujmy się – blisko 8 godzin pracy dziennie 5 dni w tygodniu za darmo (przez kilka lat!), ale z pełną odpowiedzialnością prawną, nie można nazwać inaczej niż niewolnictwem. Wiele osób wciąż uważa, że specjalizacja to nic innego, jak kolejne studia, a taki lekarz po prostu kontynuuje naukę. To prawda, że absolwenci studiów nie mają wiedzy na poziomie doktorów i profesorów. Na tym jednak polega zdobywanie doświadczenia przez wiele lat pracy. Nie można oczekiwać, że będą wykonywali swoje obowiązki za darmo, bo pracują równie ciężko co ich doświadczeni koledzy po fachu.
Czekają nas zmiany na lepsze?
Zgodnie z nową ustawą, system wojewódzki miałby zostać zastąpiony centralnym. Teoretycznie oznaczałoby to możliwość wyboru niemalże dowolnej liczby specjalizacji w obrębie całego kraju. O przydziale decydowałaby wtedy lista rankingowa. Miejmy nadzieję, że ten pomysł w znacznym stopniu poprawi sytuację młodych absolwentów i zminimalizuje ilość tzw. „pustych” miejsc rezydenckich (na które nikt w danym rozdaniu się nie zgłosił).
Nowość – Państwowy Egzamin Modułowy (PEM)
Ustawa wprowadza też nowość, czyli tak zwany PEM. Państwowy Egzamin Modułowy ma być możliwy po zakończeniu pierwszego roku modułu podstawowego lub specjalizacyjnego. Jeśli zdobędzie się wymagane minimum 60% punktów, będzie można otrzymać większe uprawnienia, co przełoży się na dodatki do wynagrodzenia. Podobnie jak LEK, również 70% pytań ma być losowanych z bazy.
Zadaniem nowego egzaminu nie ma być jedynie sprawdzenie wiedzy młodego rezydenta, ale również efektywności nauczania w danej placówce szkoleniowej.
Państwowy Egzamin Specjalizacyjny (PES)
Państwowy Egzamin Specjalizacyjny doczeka się podobnych modyfikacji, co LEK, a jego napisanie będzie możliwe już podczas ostatniego roku specjalizacji.
Źródła:
https://pulsmedycyny.pl/rzad-przyjal-projekt-nowelizacji-ustawy-o-zawodzie-lekarza-979229